Mετά από τέσσερα βασανιστικά για το επάγγελμα χρόνια, εξακολουθούμε να πιστεύουμε ότι επιβιώνουμε. Στην πραγματικότητα αργοπεθαίνουμε. Ο κλάδος βρίσκεται σε μία διαρκή φθίνουσα πορεία εμφανώς μεγαλύτερη συγκριτικά με αυτή των υπολοίπων επαγγελμάτων. Το περιβάλλον ασταθές. Εχθρικό. Καμία αισιοδοξία παρά μόνο δυστυχία. Δυστυχία, την οποία καλούμαστε να διαχειριστούμε έτσι ώστε να αποφύγουμε το καταστροφικό αποτέλεσμα μίας «συντεχνιακής» συντριβής με τραγικές συνέπειες τόσο σε συλλογικό όσο και σε ατομικό επίπεδο.
Βέβαια, οι κατάρες προς το μνημόνιο πολλές. Ως ένα βαθμό δικαιολογημένες. Εύκολα αποπροσανατολίζουν αλλά δύσκολα απενοχοποιούν αυτούς οι οποίοι με τη στάση τους, περισσότερο το καλωσόρισαν παρά του αντιστάθηκαν. Εύκολα αναζητούμε και βρίσκουμε άλλοθι, όταν χρειάζεται να συμβιβαστούμε, αλλά δύσκολα πείθουμε σχετικά με την ανάγκη, το σκοπό και το όφελος ενός συμβιβασμού που δηλώνει μάλιστα την πλήρη υποταγή. Φιλολογική η συζήτηση...
Τι βιώσαμε λοιπόν στην Ελλάδα του μνημονίου;
Πρωτίστως, την οικονομική αφαίμαξη του Έλληνα φαρμακοποιού κατά τη διάρκεια ετών 2010-2012, την οποία διαδέχθηκε η θεσμική έκπτωση του φαρμακευτικού επαγγέλματος που σταδιακά εφαρμόστηκε τα επόμενα χρόνια και συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Σε αυτή τη διαπίστωση φυσικά, δε φταίει αποκλειστικά η εδραίωση της πολιτικής του μνημονίου στη χώρα μας. Η συνεργική δράση της βίαιης αυτής κοινωνικής πολιτικής και της εμμονής της ηγεσίας του ΠΦΣ να εξοικειωθούμε με ένα μνημονιακό καθεστώς, το οποίο ισοπέδωσε στο πέρασμα του οτιδήποτε δημιουργικό και παραγωγικό θα μπορούσαμε να προβάλλουμε για να διατηρήσουμε τουλάχιστον μία στοιχειώδη ποιότητα του επαγγέλματος μας στο χώρο της υγείας, εξασθένησε αργά και επώδυνα τις αντιστάσεις μας. Αυτή τη στιγμή λοιπόν, πολεμάμε με «τόξα» απέναντι στα «κανόνια» των συμφερόντων της Τροϊκανής πολιτικής που μετονομάσθηκε σε «εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ» και τα οποία βρίσκονται πλέον έξω από τα φαρμακεία μας, περιμένοντας να μας δώσουν τη χαριστική βολή.
Πως αντιδράσαμε;
Απλώς με έναν ενοχλητικό - και ούτε καν εκκωφαντικό – θόρυβο που έπαψε, όταν γίναμε αποδέκτες έντονων κομματικών «παρατηρήσεων». Από τα πομπώδη λόγια περί αδιαπέραστων «κόκκινων γραμμών», από τα γεμάτα αποφασιστικότητα τυπωμένα σε μπλούζες συνθήματα περί «άρνησης εκτέλεσης μνημονιακών συνταγών», από την αναμονή της «μητέρας των μαχών», μέχρι και τους αποτυχημένους γεωγραφικούς παραλληλισμούς που μας μετέφεραν κοινωνικοπολιτικά στο τροπικό και άγνωστο Βιετνάμ, στη σκληρή πραγματικότητα της αποδοχής και παράδοσης άνευ όρων του κλάδου, σε ένα απατηλό χρονοδιάγραμμα το οποίο όσοι εκ των συναδέλφων συνδικαλιστών δεν προϋπάντησαν, χαρακτηρίστηκαν καταστροφολόγοι, μικρόψυχοι, μαξιμαλιστές και επικίνδυνοι για τον κλάδο.
Παρ’ όλα αυτά όμως, είμαι σίγουρος πως, αν σήμερα δινόταν μία δεύτερη ευκαιρία στους ίδιους εκλέκτορες να αποφασίσουν για τη συνέχιση ή όχι των τότε αναστολών, πολλοί θα ήταν αυτοί οι οποίοι θα είχαν διαφορετική γνώμη τόσο ως προς την έναρξη, όσο και ως προς τη συνέχιση τους, στην κρισιμότερη ΓΣ της ιστορίας του κλάδου. Γιατί γνωρίζουμε όλοι, ότι τότε, δε σπαταλήσαμε μόνο τα αποθεματικά που χρησιμοποιήσαμε ως όπλο στον πολύμηνο αγώνα, σκοπός του οποίου ήταν να μας επιστραφούν τουλάχιστον αυτά που δικαιούμαστε αλλά χάσαμε την ευκαιρία, να συνεχίσουμε ως κλάδος να αντιμετωπίζουμε σύσσωμοι, ενωμένοι και με αποφασιστικότητα, οτιδήποτε και οποιονδήποτε κινηθεί με απειλητικές διαθέσεις εναντίον του ελληνικού φαρμακείου και του φαρμακευτικού επαγγέλματος εν γένει. Η ζωή φυσικά συνεχίστηκε με το κουδούνι των πληρωμών να ηχεί τουλάχιστον με 30 ημέρες εξωσυμβατικής καθυστέρησης και παρ’ όλα αυτά να πρέπει να αισθανόμαστε ανακουφισμένοι απλώς γιατί πληρωνόμαστε αυτά που εμείς χρεωθήκαμε.
Η ιστορία όμως επαναλαμβάνεται. Την πρώτη φορά σαν τραγωδία και τη δεύτερη σα φάρσα, επαναλαμβάνουν οι Μαρξιστές και απ’ ό,τι φαίνεται δεν έχουν άδικο. Ήταν ήδη αργά για κινητοποιήσεις μετά την αιφνιδιαστική θεσμική «καταιγίδα» του Απριλίου. Τι κι αν αυτή τη φορά δεν υπήρχε η δέσμευση ενός χρονοδιαγράμματος; Τη θέση του πήραν οι προφορικές διαβεβαιώσεις, δια στόματος του Υπουργού Υγείας κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στη ΓΣ του ΠΦΣ, ότι ο κλάδος «προστατεύεται» από τον ίδιο. Αυτή τη φόρα βέβαια, αναλαμβάνει να ηγηθεί αποκλειστικά τον ολιγοήμερο αγώνα του κλάδου, ο Πρόεδρος του ΦΣΑ και επικεφαλής της Πανελλήνιας Φαρμακευτικής Συμμαχίας. Μπορεί ασφαλώς ο κλάδος να μην κατέγραψε την πολυπόθητη νίκη απέναντι στην καταστροφική μανία των συμφερόντων, η κινητοποίηση αυτή όμως, σηματοδότησε και επίσημα, την αρχή μίας αντιπολιτευτικής στάσης, η οποία εκφράστηκε δυναμικά στις πρόσφατες ευρωεκλογές από την πλειοψηφία των συναδέλφων, αναδεικνύοντας τον ίδιο το Λουράντο ως την πλέον ηγετική φυσιογνωμία στις τάξεις των φαρμακοποιών...
Πώς συνεχίζουμε;
Σίγουρα δεν απαξιώνουμε το συνδικαλισμό. Ένας Λουράντος που παρέμεινε, παραμένει και θα παραμείνει και ένας Γεωργιάδης που έφυγε, αρκεί για να δικαιώσει ένα συνδικαλιστή που πράττει με γνώμονα το συμφέρον αυτών που εκπροσωπεί, απέναντι στο λαϊκισμό και τη δημαγωγία. Άλλωστε, στο πρόσωπο του Λουράντου αντικατοπτρίζεται ένας ολόκληρος κλάδος. Η συνδικαλιστική σκέψη και δράση λοιπόν, συνιστούν το μοναδικό αρωγό στην υπεράσπιση των επαγγελματικών συμφερόντων έναντι των συμφερόντων των πολυεθνικών, τα οποία καμουφλάρονται μέσα από την πολιτική σκηνή. Δεν τις εγκαταλείπουμε όσο και αν εγκατέλειψαν αυτές τους αδυνάτους. Όσο και αν απογοήτευσαν στην αποτελεσματική εκπροσώπηση του κλάδου. Όσο και αν αρνήθηκαν να διεκδικήσουν δυναμικά τα κοινά μας συμφέροντα σε όλο το εύρος της διαστρωμάτωσης. Οφείλουμε λοιπόν να τις ενισχύσουμε και να εξυγιάνουμε το συνδικαλιστικό χώρο προβάλλοντας νέα πρόσωπα, τα οποία φυσικά δεν είναι δυνατόν να προέρχονται από τις εποχές του ένδοξου παρελθόντος. Ένα μακρινό παρελθόν που χαρακτηρίστηκε από ένα μόνο πρωταγωνιστή και πολλούς «κομπάρσους». Όταν αυτοί κλήθηκαν να πρωταγωνιστήσουν, το θέαμα δυστυχώς απογοήτευσε.
Η τεχνοκρατική σκέψη άπτεται του συνδικαλισμού. Πάντα απαραίτητη και υποβοηθητική. Ωφέλιμη. Καλοδεχούμενη. Προσοδοφόρα, σε ένα όμως σταθερό οικονομικό περιβάλλον όπου τα σχέδια για «επιχειρηματικότητα» δε θα εξαϋλώνονται από το εκάστοτε νομοσχέδιο. Μία επιχειρηματικότητα η οποία θα αναδεικνύεται μέσα από τις επιστημονικές αξίες της φαρμακευτικής, θα υπηρετεί τη λευκή ποδιά του φαρμακοποιού χωρίς να συμβαίνει το αντίθετο. Η οποιαδήποτε τεχνοκρατική σκέψη λοιπόν δε θα πρέπει να καταρρακώνει την αξιοπρέπεια της επιστημονικής μας προσωπικότητας, αλλοιώνοντας το λειτούργημα και προωθώντας το επάγγελμα.
Αλίμονο όμως αν «βουλιάξουμε» στην απελπισία μας και συμβιβαστούμε μια για πάντα με την ιδέα, ότι το κέρδος που δικαιούται να καρπώνεται ο δημιουργός του φαρμάκου – φαρμακοποιός για την αδαλιμουμάμπη, θα πρέπει να είναι μικρότερο από αυτό της κλοπιδογρέλης. Αλίμονο αν ζητιανεύουμε για να ξεπεταχτούμε από τα 30 στα 32€ κέρδους, πιστεύοντας ότι, κατ’ αυτό τον τρόπο θα δραπετεύσουμε από τη δυστυχία και θα ζήσουμε σε κατάσταση ευδαιμονίας.
Φάκελος δραστική ουσία. Ένα δώρο για τον κλάδο που σε άλλες εποχές θα πανηγυρίζαμε μία συντεχνιακή νίκη. Δυστυχώς, η κατοχύρωσή της, υποβαθμίστηκε σιωπηρά ως δευτερευούσης σημασίας ζήτημα από τον ίδιο το συνδικαλιστικό μας φορέα, αφήνοντας μέχρι σήμερα αναξιοποίητες τις δυνατότητες που θα μπορούσαν να συνεισφέρουν στην καλύτερη ενημέρωση και εξυπηρέτηση των ασθενών, στην καλύτερη οργάνωση και διαχείριση της καθημερινότητας μας μέσα στο φαρμακείο και στον αγώνα της επιστημονικής μας ανεξαρτησίας στο χώρο της υγείας. Δεν είναι δυνατόν σήμερα, να συζητάμε και να ζητάμε (αμειβόμενες) υπηρεσίες, όταν αφήνουμε απροστάτευτο το προϊόν της επιστήμης μας, επειδή εξακολουθούν και τηρούνται άγραφοι νόμοι που επιβάλλονται από μία μερίδα του ιατρικού κόσμου.
Αν μάλιστα θέλουμε να τολμήσουμε επενδυτικά και συνεταιριστικά, σε μία εποχή που το καθαρό κέρδος από το φάρμακο ίσως να μην ξεπερνά το 6%, μπορούμε κάλλιστα να παραδειγματιστούμε από μία πρόσφατη αλλά αμφιλεγόμενη διαφήμιση που προκάλεσε διχογνωμία. Εύλογα λοιπόν θα μπορούσε να ερωτηθεί κάποιος συνάδελφος βλέποντας τη διαφήμιση αυτή, «γιατί μία φαρμακοβιομηχανία να διαφημίζεται επενδύοντας στο φαρμακείο και το ρόλο του φαρμακοποιού και να μην επενδύουν οι φαρμακοποιοί διαφημίζοντας τη δικιά τους συνεταιριστική βιομηχανία;» Εδώ βεβαίως, σίγουρα μπορεί να υπάρξουν πολλοί ανασταλτικοί λόγοι αλλά περισσότεροι επιτακτικοί. Με δεδομένη την κυριαρχία του χονδρεμπορίου, θέλω να πιστεύω ότι μπορούμε να προχωρήσουμε.
Επιλέγω να μην προσεγγίσω το θέμα του ωραρίου μιας και αποτελεί εσωτερικό θέμα των πρωτοβάθμιων οργάνων. Απαξιώ να εμβαθύνω στη «σωστή» λειτουργία του e-shop που βάλθηκε να μεταλλαχθεί σε e-pharmacy, γιατί πιστεύω ότι τα επιχειρήματα των υγιώς σκεπτόμενων συναδέλφων, με καλύπτουν δεοντολογικά και συμμερίζομαι την άποψη ότι η δημιουργία των ηλεκτρονικών αυτών καταστημάτων αποτελούν τη ντροπιαστική κατάληξη της συμβουλευτικής και συμπληρωματικής φαρμακευτικής.
Συνάδελφοι,
επειδή η παρούσα επιστολή συμπίπτει με τις εκλογές για την ανάδειξη του νέου ΠΦΣ, θα ήθελα να καταστήσω σαφές, ότι σε καμία περίπτωση δε σφετερίζομαι την ψήφο των εκλεκτόρων συναδέλφων. Εξακολουθώ να καταθέτω δημόσια τις απόψεις μου με την ιδιότητα του συνδικαλιστή, είτε από το βήμα του ΠΦΣ είτε μέσω των blogs, πράγμα το οποίο συνηθίζω τα τελευταία χρόνια.
Ξεκαθαρίζω ότι στα λόγια μου δεν υπάρχει ίχνος υστεροβουλίας. Δεν με δικαιώνει το γεγονός του ότι διαφοροποιήθηκα συνδικαλιστικά, διαφώνησα με τις αποφάσεις του ΠΦΣ, κατήγγειλα τη λάθος δράση του προεδρείου του ΠΦΣ και δυστυχώς επαληθεύτηκα από την κατάληξη. Μου αρκεί που μπορώ και συγκαταλέγομαι με εκείνους που συμφωνούν με τις ίδιες διαπιστώσεις.
Με εκείνους αρχικά τους λίγους που δημιουργήσαμε την Πανελλήνια Φαρμακευτική Συμμαχία...
Με όσους μας ακολούθησαν...
Με όσους επικεντρώνουν τις προσδοκίες τους στη νέα γενιά του κλάδου...
Με όσους συνεχίζουν να πιστεύουν ότι μπορούμε να δικαιωθούμε, εφαρμόζοντας μία εντελώς αντίθετη τακτική από αυτή που επιλέξαμε να εφαρμόσουμε και κατρακυλήσαμε.
Χαλιγιάννης Ηλίας
